Kraków Zwiedzanie – najpiękniejsze kościoły Krakowa

Współcześnie w granicach administracyjnych Krakowa znajduje się więcej niż 130 kościołów. Wciąż zresztą powstają nowe parafie. Na Starym Mieście liczba wspaniałych świątyń jest tak wielka, że, jak niegdyś mawiano, „gdyby Rzym nie był Rzymem, Kraków byłby Rzymem”. A przecież wiele dawnych świątyń, takich jak kościół Wszystkich Świętych, czy św. Marii Magdaleny wyburzono w XIX wieku ze względu na zły stan zachowania. Nasz tekst dedykujemy wielbicielom sztuki sakralnej. Proponujemy Kraków zwiedzanie tropem najpiękniejszych świątyń i prezentujemy kilka wskazówek, dla tych z Państwa, którzy przybywają do Krakowa po raz pierwszy i nie wiedzą, które świątynie zwiedzić na dobry początek.

Kraków romański

Na ziemiach polskich zachowało się stosunkowo niewiele zabytków sztuki romańskiej, dlatego każdy obiekt zawierający choćby relikty romańskich murów jest prawdziwą gratką dla uczonych i miłośników architektury. Kraków może się poszczycić kilkoma naprawdę wspaniałymi obiektami. Warto tu wymienić przede wszystkim pozostałości tzw. katedry hermanowskiej na Wawelu. Współczesną gotycką katedrę poprzedzały dwie romańskie budowle. Drugą z nich był kościół wzniesiony za czasów Władysława Hermana i zniszczony następnie przez pożar. To na reliktach tej świątyni powstawała w XIV wieku obecna. Co z poprzedniczki dzisiejszej katedry przetrwało do naszych czasów? Wspaniała Krypta św. Leonarda o sklepieniu wspartym na romańskich kolumnach! Macie Państwo okazję zobaczyć ją, wykupując bilet na zwiedzanie grobów królewskich.

Wyjątkowym zabytkiem architektury romańskiej jest przepiękny kościół św. Andrzeja na ul. Grodzkiej. Jego dwie wieże i unikatowe triforium (potrójne okno) to bardzo charakterystyczne elementy pejzażu ul. Grodzkiej (wnętrze jest barokizowane). Wśród najstarszych świątyń warto również wymienić dwa niezwykle malowniczo położone, maleńkie kościoły, których dzieje sięgają wczesnego średniowiecza – kościół Najświętszego Salwatora na Zwierzyńcu oraz kościółek św. Benedykta na zboczu Wzgórza Lasoty. Romański portal wiodący do kapitularza z tego samego okresu można podziwiać na krużgankach dominikańskich. Relikty romańskie zobaczycie Państwo również m. in. w Opactwie Benedyktynów w Tyńcu.

Gotyckie świątynie Krakowa

Kraków słynie z przepięknych kościołów gotyckich. Zdecydowanie trzeba tu wymienić 4 najważniejsze: Katedrę, Bazylikę Mariacką oraz kazimierskie kościoły Bożego Ciała i św. Katarzyny. Gotyckim skarbem Krakowa jest oczywiście jedno z najpiękniejszych europejskich retabulów ołtarzowych z tego okresu czyli olśniewający Ołtarz Mariacki dłuta mistrza Wita Stwosza. W przypadku wszystkich tych wspaniałych świątyń finezyjna gotycka architektura (szczególnie lubimy strzelistość i monumentalizm nigdy niezrealizowanego w pełni projektu kościoła św. Katarzyny) stanowi kunsztowną oprawę dla zgromadzonego wewnątrz wyposażenia pochodzącego z różnych epok. Wspaniałe renesansowe cyborium projektu Jana Marii Padovano w kościele mariackim, barokowe ołtarze wybitnej klasy czy wreszcie całe wyjątkowe kaplice, poczynając od renesansowej perły czyli Kaplicy Zygmuntowskiej w katedrze wawelskiej – oto, co możemy zobaczyć w tych wyjątkowych wnętrzach. Nie można tu pominąć oczywiście także Bazyliki św. Trójcy z jej wspaniałymi kaplicami (zwłaszcza Kaplicą Myszkowskich naśladującą Zygmuntowską w wielu aspektach) oraz właściwie doszczętnie zrujnowanej podczas pożaru z 1850 roku świątyni OO. Franciszkanów po drugiej stronie Placu Wszystkich Świętych. W tej ostatniej po jej odbudowie powstały wyjątkowe dzieła polskiej secesji z witrażami Stanisława Wyspiańskiego na czele.

Kraków zwiedzanie – najpiękniejsze kościoły barokowe

Wśród licznych wspaniałych barokowych świątyń Krakowa na szczególną uwagę zasługują naszym zdaniem pierwsza barokowa realizacja w Krakowie czyli kościół śś. Piotra i Pawła na ul. Grodzkiej oraz kolegiata św. Anny. Wznoszenie tego pierwszego rozpoczęto jeszcze pod koniec XVI wieku. Nad projektem i jego modyfikacjami wprowadzanymi podczas kolejnych faz budowy pracowali wybitni włoscy architekci: Giovnni de Rossis, Giuseppe Brizio, Giovanni Maria Bernardoni i wreszcie Giovanni Trevano, który zaprojektował charakterystyczną kopułę i fasadę nawiązującą formalnie do rzymskich kościołów Santa Suzana i Il Gesù. Kościół jest bardzo wysoko sklepiony, w efekcie wnętrze robi niezwykle monumentalne wrażenie. XVIII-wieczne epitafium Branickich to tylko jeden z licznych obiektów wysokiej klasy, które można zobaczyć w środku. Kiedy oglądamy kościół z zewnątrz, zachwyca również ogrodzenie z rzeźbami apostołów autorstwa Kacpra Bażanki (dziś kopie).

Kolegiata akademicka wznoszona była w końcu XVII i pierwszych dziesięcioleciach XVIII stulecia. Profesorowie Akademii Krakowskiej marzyli o kościele, który przyćmi piękno omówionej wyżej świątyni jezuickiej (Uniwersytet i Jezuici tworzyli w Krakowie dwie konkurencyjne „oferty edukacyjne” i pozostawali w sporze). Dzięki pracom m. in. wybitnego sztukatora Baltazara Fontany świątynia zyskała niezwykle spójne i prawdziwie olśniewające wnętrze!

Planując Kraków zwiedzanie najpiękniejszych kościołów należy również pamiętać o kościele św. Michała Archanioła i św. Stanisława będącym częścią kompleksu OO. Paulinów na Skałce. Ostateczny kształt tej wspaniałej świątyni nadał kolejny Włoch, Antonio Solari. Miejsce to warto odwiedzić oczywiście również ze względu na fakt, że wedle przekazów historycznych to tu miał ponieść śmierć św. Stanisław oraz ze względu na Kryptę Zasłużonych.

Zaprezentowaliśmy jedynie kilka sugestii dotyczących dziedzictwa sakralnego Krakowa. Tak naprawdę wspaniałości kościołów Grodu Kraka można odkrywać latami. Jeśli chcecie Państwo dowiedzieć się więcej o zabytkach Krakowa i szlakach turystycznych w mieście i okolicach, zajrzyjcie koniecznie na: http://krakowzwiedzanie.pl/. Na portalu Kraków Zwiedzanie znajdziecie również wiele informacji na temat zabytków sztuki sakralnej!