W Małopolsce smog poważnie szkodzi zdrowiu

Media i władze lokalne w wielu polskich miejscowościach alarmują: smog wciąż przekracza dopuszczalne normy, będąc dużym zagrożeniem dla zdrowia mieszkańców. Trzeba pamiętać, że trujące pyłki, które wdychamy na co dzień mogą być przyczyną poważnych dolegliwości, w tym astmy.

Czym jest smog i jak powstaje

Smog to nienaturalne zjawisko atmosferyczne występujące głównie w miastach i aglomeracjach, powstałe w wyniku emitowanych przez człowieka zanieczyszczeń, które następnie ulegają niekorzystnemu przekształceniu. Sprzyjają temu brak wiatru oraz inwersja temperatury. Nazwa pochodzi z języka angielskiego i stanowi zbitkę słów „smoke” (dym) i „fog” (mgła). Skutkiem tego zjawiska jest ograniczenie widoczności oraz przede wszystkim spore ryzyko wystąpienia problemów zdrowotnych u ludzi zamieszkujących tereny, w których zaobserwować można występowanie smogu. Przyczyna pojawienia się smogu leży w ludzkiej działalności – ogromny wpływ ma emisją szkodliwych pyłów i gazów, które powstają w wyniku spalania paliw (węgla kamiennego, drzewnego czy benzyny) w gospodarstwach domowych i samochodach, ale także w zakładach przemysłowych.

Trujące powietrze w Gorlicach

Smog to od dawna bardzo poważny problem w naszym kraju – również w Małopolsce. Gorlice postanowiły zawalczyć o czystsze powietrze i zdrowszą atmosferę – dosłownie i w przenośni. Władze miasta zainstalowały niedawno specjalne czujniki alarmujące o przekroczeniu dopuszczalnych norm. Gdy tylko urządzenia zostały włączone, natychmiast wykazały silne zanieczyszczenia, które znacząco pogarszają jakość wdychanego na co dzień powietrza. „Mieszkańcy Gorlic mogą zobaczyć jakiej jakości jest otaczające ich powietrze” – mówi ekodoradca w rozmowie z Gazetą Krakowską. „Będziemy wiedzieć, gdzie na terenie miasta występują przekroczenia norm zanieczyszczeń. Oczywiście nie będziemy ludzi straszyć, ale myślę, że sami zrozumieją, jak ważne jest ograniczanie emisji szkodliwych substancji do atmosfery” – zaznacza. Bo rezultaty analiz jakości powietrza nie są niestety optymistyczne. Władze postanowiły jednak wykonać duży krok w kierunku poprawy niekorzystnej sytuacji instalując czujniki, zatrudniając ekodoradcę oraz uruchamiając aplikację „Złap Smoga”, dzięki której każdy mieszkaniec może anonimowo wysłać zgłoszenie, jeśli zauważy, że ktoś spala odpady w domowych paleniskach.

Smog przyczyną astmy

Temat smogu jest obecny w dyskursie publicznym od kilku lat. Choć nie jest to problem nowy, w wyniku zwiększonej świadomości społecznej, zaczęto przykładać większą wagę do dbania o czystość powietrza. Smog bywa bowiem przyczyną wielu dolegliwości i chorób, w tym groźnej dla zdrowia astmy. Jest to bardzo powszechna choroba dróg oddechowych, której cechą charakterystyczną są nawracające problemy z oddychaniem. Smog odgrywa tu niebagatelną rolę – astma nasila się bowiem w kontakcie z czynnikami drażniącymi w otoczeniu chorego – takimi jak pyłki lub dym – wywołując u niego ataki duszności i uporczywy kaszel. Objawy astmy pojawiają się na skutek skurczu oskrzeli, które ograniczają ilość wdychanego powietrza.

Czym jest astma i jak często występuje?

Astma to przewlekła choroba zapalna rozwijająca się w obrębie układu oddechowego. Jej głównymi objawami są: duszności, kaszel, ucisk w klatce piersiowej czy świszczący oddech. Pomiędzy atakami choroby większość pacjentów nie odczuwa żadnych dolegliwości.

Bezpośrednią przyczyną ataku astmy jest skurcz mięśni gładkich oskrzeli (światło oskrzeli zmniejsza się na skutek zaciśnięcia mięśni w ścianie oskrzeli) oraz obrzęk błony śluzowej oskrzeli. Pośrednie przyczyny mogą być różnorodne, na przykład reakcja na rozmaite alergeny, roztocza, kurz, dym papierosowy, klimatyzowane pomieszczenia, czy właśnie zanieczyszczone powietrze (smog, spaliny).

Na początkowym etapie astma bardzo często przebiega bezobjawowo – chorzy mogą nie odczuwać żadnych wyraźnych symptomów nawet przez kilka pierwszych lat. Z tego powodu szacuje się, że nawet 50% osób, może nie być świadomym swojej choroby.

Pamiętajmy, że astma jest chorobą, której nie da się całkowicie wyleczyć, a jeśli dolegliwość jest niekontrolowana może grozić poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, w tym śmiercią. Według statystyk na astmę choruje nawet 4 miliony ludzi w Polsce i 300 milionów na całym świecie. Szczególnie narażeni na jej rozwój są mieszkańcy terenów wysoko uprzemysłowionych – dla przykładu w obrębie województwa łódzkiego na astmę cierpi niemal 50% osób dorosłych oraz aż 70% dzieci.

Jak uchronić się przed smogiem?

Przede wszystkim warto jest monitorować stan powietrza i, jeśli to możliwe, pozostać w domu wtedy, gdy stężenie zanieczyszczeń przekracza dozwolone normy. W przypadku braku takiej możliwości najlepiej korzystać z masek antysmogowych – nie wyglądają one wprawdzie atrakcyjnie, ale najważniejsze jest przecież zdrowie.

Przy przekroczeniu norm smogu, najlepiej unikać także intensywnego wietrzenia pomieszczeń. W domu bardzo ważne jest hodowanie dużej ilości roślin, ponieważ odfiltrowują one szkodliwe substancje z powietrza. Dobrym sposobem wydaje się być także zainwestowanie w specjalne filtry oczyszczające. Takie urządzenia odsysają z powietrza zanieczyszczenia, a także bakterie i wirusy.

Istotna w walce ze szkodliwością smogu jest także odpowiednia dieta, bogata w witaminy A, C i E, selen oraz kwasy omega-3. Zawarte w nich antyoksydanty, niwelują szkodliwe działanie zamieszczonego powietrza i obniżają ryzyko zachorowania na poważne choroby.

Zastanów się także, czym palisz w piecu oraz obserwuj sąsiadów – jeśli widzisz, że z ich komina, wydobywa się czarny dym, możesz zgłosić to na policję lub straż miejską.

Podsumowanie

Smog to poważny problem w wielu miejscach w Polsce. Warto uważnie przyjrzeć się temu, czy i w jakim stopniu emitujemy do atmosfery szkodliwe substancje i postarać się ową emisję zredukować. Chodzi wszak nie tylko o lepszą widoczność na drogach, ale przede wszystkim o ochronę naszego zdrowia.

Źródła:

1. Smog w Gorlicach. Powietrze w Gorlicach nie jest takie czyste jak się wydawało. http://www.gazetakrakowska.pl
2. Jak uchronić się przed smogiem? http://www.newsweek.pl
3. Co się dzieje w oskrzelach podczas napadu astmy? https://astma.mp.pl
4. Astma. https://www.121doc.com/pl/astma