Kolory ornatów i ich znaczenie
Szaty liturgiczne – które są najważniejsze?
W rzymskokatolickim obrządku możemy wyróżnić kilka elementów ubioru duchownych. Wśród nich znajduje się alba – biała, długa szata wywodząca się ze starożytnej tuniki. Cechuje się ona bardzo długimi rękawami, które sięgają aż do kostek. Wierni podczas niektórych religijnych uroczystości mogą również dostrzec komżę, będącą skróconą wersją alby, mającą szerokie rękawy. Wspomniane szaty stanowią symbol czystości duszy.
Szatą wykorzystywaną podczas sprawowania sakramentu chrztu czy małżeństwa jest z kolei kapa. Można ją opisać jako długą pelerynę sięgającą stóp, zapinaną na piersi. Niezwykle ważna jest także stuła – długa szarfa odzwierciedlająca godność urzędu i władzę kapłańską.
Wśród najważniejszych szat liturgicznych należy wymienić ornat, przywdziewany na resztę elementów ubioru. Powinien być on wykonany przy użyciu wysokiej jakości materiałów, z przywiązaniem uwagi do najmniejszych detali – sprawdź tutaj ornaty dostępne w różnych kolorach.
Ornaty – jak wyglądały na przestrzeni wieków?
Na przestrzeni wieków wierni mogli obserwować stopniowe zmiany w zdobieniach oraz kształcie ornatu. Niegdyś najpopularniejszy był ornat skrzypcowy – zbudowany z dwóch podłużnych części połączonych na ramionach, posiadający rozcięcia po bokach i otwór na głowę na środku. W tamtych czasach był on produkowany z drogocennych materiałów, a zdobienia były haftowane złotem! Z kolei w następnych latach zakładano ornat gotycki – dłuższy od poprzedniej wersji.
Po reformie liturgicznej możemy jednak zobaczyć ornat jako luźno zwisającą szatę, wkładaną przez głowę. Jest on szeroki, zwisa do przodu, tyłu i na boki. Zazwyczaj jego wygląd jest dość prosty, aczkolwiek niekiedy można ujrzeć szatę z pretekstą, czyli kolumnową częścią z bogatymi przedstawieniami, jak i ozdobnym kapturem.
Co symbolizuje ornat?
Ornat przypomina wiernym o męce i śmierci Jezusa Chrystusa, skłaniając ich do rozmyślań nad Jego poświęceniem dla każdego człowieka. Ta szata liturgiczna wskazuje również na obowiązki oraz godności kapłana zarówno wobec wiernych, jak i wobec Boga. Można ją określić jako odzwierciedlenie ciężaru służby duchowej. Warto przy tym pamiętać, że zdobienia ornatu także posiadają pewną symbolikę – za przykład można podać znak krzyża, który mówi o krwawej ofierze Zbawiciela.
Kolory ornatów – znaczenie
Kolory ornatów również kryją w sobie bogatą symbolikę. Barwy szat są przypisywane do okresów zwykłych, postnych, a także do rodzajów świąt. Poprzez ubranie szaty o określonym kolorze, kapłan podkreśla charakter danej uroczystości.
Białe ornaty
Biały to barwa nawiązująca do radości, doskonałości oraz czystości – z tego powodu zakłada się ją na jedne z najważniejszych uroczystości w Kościele. Takie szaty wybierane są na nabożeństwa w Boże Narodzenie, dzień Zmartwychwstania, podczas Wieczerzy Pańskiej, jak i podczas obchodów maryjnych.
Czarne ornaty
Czerń to kolor przepełniony żałobą, pokutą i skruchą – można go ujrzeć zdecydowanie najrzadziej. Kapłani ubierają go na czas mszy w intencji zmarłych oraz podczas pogrzebów.
Fioletowe ornaty
Fiolet prezentuje pokutę, godność i pokorę. To barwa oczekiwania, dlatego też fioletowe ornaty zakładane są w okresie Adwentu oraz Wielkiego Postu.
Czerwone ornaty
Czerwień to nie tylko symbol krwi, ale i nieskończonej miłości do Boga. Określa ona jednocześnie najwyższą rangę kapłańską. Czerwone szaty liturgiczne ubiera się w Wielki Piątek, niedzielę Męki Pańskiej, uroczystość Zesłania Ducha Świętego.
Zielone ornaty
Zieleń oznacza sprawiedliwość, młodość, a także nadzieję i odrodzenie. Zielone ornaty można zobaczyć najczęściej – to kolory wybierane w okresie zwykłym, na niedziele oraz dni powszednie zwykłego okresu w ciągu roku liturgicznego.
Różowe ornaty
Różowe ornaty prezentują radość – z tego względu kapłani wybierają ten kolor w trzecią niedzielę Adwentu i czwartą niedzielę Wielkiego Postu.
Co jednak ciekawe, na uroczyste dni kapłani mogą wybierać kolory, o których nie wspomnieliśmy powyżej. Przykładowo, duchowni mogą zastąpić każdy kolor, z wyjątkiem fioletu i czerwieni, przy pomocy najbardziej uroczystej barwy – złotego.