Współczesna literatura niemiecka po 1989 roku: Prelekcja Marion Voigt w MBP w Gorlicach

12 grudnia 2013 roku w sali odczytowej Pod sową Miejskiej Biblioteki Publicznej im. St. Gabryela w Gorlicach odbyło się spotkanie z Marion Voigt, stypendystką międzynarodowego programu międzynarodowego „Leonardo da Vinci” która przedstawiła wykład ukazujący obraz współczesnej literatury niemieckiej po 1989 roku.

Marion Voigt – fot. MBP w Gorlicach

Autorka mieszka pod Norymbergą. Studiowała slawistykę oraz historię wschodnioeuropejską. W tym roku otrzymała stypendium na dwumiesięczny pobyt w Polsce, aby poznać współczesną literaturę polską i rynek książki. Marion Voigt wzbogaciła swój wykład prezentacją multimedialną zawierającą portrety omawianych pisarzy. Spotkanie prowadziła Magdalena Miller, dyrektor gorlickiej MBP, zaś tłumaczenia wykładu podjęła się Zofia Waląg – germanistka, wieloletnia nauczycielka języka niemieckiego w LO im. M. Kromera w Gorlicach.

Marion Voigt rozpoczęła swą prelekcję od ukazania sytuacji, jaka panuje na niemieckim rynku wydawniczym. Jak dowiedzieliśmy się, w Niemczech jest około 1800 wydawnictw i przeszło 3500 księgarń. Ukazuje się tam każdego roku około 80 000 nowych książek (tylko pierwsze wydania). Prawie 15 % z tego to tytuły beletrystyczne. W 2012 niemal 13 % wszystkich nowości stanowiły przekłady, głównie z języków angielskiego, francuskiego, japońskiego. Polska z zakupionymi 367 licencjami zajmuje obecnie 5 miejsce (w 2011 nasz kraj był na miejscu trzecim a w latach 2008 i 2009 Polska była największym nabywcą licencji).

Marion Voigt z oczywistych względów pominęła w swym referacie wybitnych pisarzy niemieckich – autorów takich, jak Gunter Grass (ur. 1927, Nagroda Nobla 1999), Martin Walser (ur. 1927), Christa Wolf (1929-2011) i Herta Muller (ur. 1953, Nagroda Nobla 2009), koncentrując uwagę na postaciach mniej znanych. Celem jej prezentacji było przybliżenie twórców i ich dzieł, którzy dopiero czekają na swoich odkrywców, na szersze analizy krytyczne oraz tłumaczenia.

Swój przegląd M. Voigt przeprowadziła chronologicznie, rozpoczynając od pokolenia autorów urodzonych w latach czterdziestych. Wymieniła następujących twórców:

Uwe Timm, pisarz urodzony w 1940 w Hamburgu). Obecnie autor ten mieszka w Monachium i Berlinie. Należy do generacji politycznego przełomu, tzw. Pokolenia 68. Znane są jego powieści: Czerwone (2001), Na przykładzie mojego brata (2003) Ptasie pastwisko (2013, Kiepenheuer und Witsch). Po polsku ukazało się:

• Na przykładzie mojego brata, przełożył Arkadiusz Żychliński, Czytelnik, 2005

Katja Lange-Muller ur. 1951 we Berlinie Wschodnim, w 1984 wyjechała do Berlina Zachodniego. Pisze przede wszystkim opowiadania, a jej powieść Wściekłe owce ukazała się w 2007 roku. Po polsku ukazały się:

• Wściekłe owce, tłum. Aleksandra Kujawa-Eberharter, Wydawnictwo FA-art, 2012
• Dlaczego koty nie jedzą ludzi (wybór opowiadań z tomu Kaczki, kobiety i prawda), tłum. i oprac. zespół pod kier. Iwony Machowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2010

Petra Morsbach, ur. w 1956 w Zurichu, mieszka w Monachium, studiowała teatrologię, psychologię i slawistykę i w latach 1981/1982 reżyserię w Leningradzie. W połowie lat 90-tych opublikowała swoją pierwszą powieść. Z roku 2013 pochodzi jej najnowsza książka Miłość poety. W tłumaczeniu polskim ukazał się:

• Sługa boży, tłum. Maria Przybyłowska/Eliza Borg, Wydawnictwo Homini, 2009

Ilija Trojanow ur.1965 w Bułgarii. W roku 1971 wraz z rodziną wyemigrował do Niemiec. Mieszkał m. in. w Afryce i w Indiach, studiował i pracował w Monachium obecnie zaś mieszka we Wiedniu. Pracuje również tłumaczem, wydawcą, prowadzi także działalność polityczną. Znana jest jego powieść Kolekcjoner światów (Hanser, 2006).

Jenny Erpenbeck, ur. 1967 we Wschodnim Berlinie z zawodu introligatorka, studiowała teatrologię i reżyserię muzyczno-teatralną. Obecnie mieszka w Berlinie i pracuje w teatrze jako reżyser. Jej książka zatytułowana Wieczór wszystkich dni pochodzi z 2006 roku. Po polsku ukazały się:

• Klucz do ogrodu, tłum. Eliza Borg, Wydawnictwo W.A.B, 201
• Słownik, tłum. Renata Makarska, Czarne, 2008

Marion Poschmann, ur. 1969 w Essen studiowała germanistykę, filozofię i slawistykę w Bonn i w Berlinie. W latach 1997-2003 uczyła języka niemieckiego w ramach niemiecko-polskiego projektu dla szkół podstawowych „Spotkanie znaczy Begegnung”. Jest autorką powieści Pozycja słońca (Suhrkamp, Berlin 2013).

Terezia Mora, dwujęzyczna pisarka ur. 1971 na Węgrzech. W roku przybyła w 1990 r. do Berlina, gdzie studiowała hungarologię i teatrologię. Jest autorką scenariuszy oraz tłumaczką z języka węgierskiego. Mieszka w Berlinie. Jej powieść Potwór (Luchterhand Literaturverlag, 2013), została wyróżniona „Niemiecką Nagrodą Książki“ w 2013 r. Po polsku pojawiły się:

• Każdego dnia, tłum. Elżbieta Kalinowska, Czarne, 2006
• Osobliwa materia, tłum. Elżbieta Kalinowska, Czarne, 2006

Daniel Kehlmann, ur. 1975 w Monachium. Rozgłos przyniosła mu powieść Rachuba Świata (Rowohlt, 2005), która opowiada o życiu Alexandra Humboldta i matematyka Carla Friedricha Gaussa. Jego najnowsza książka wydana w 2013 r. nosi tytuł F. Po polsku ukazały się:

• Rachuba świata, tłum. Jakub Ekier, W.A.B., 2007
• Beerholm przedstawia, tłum. Jakub Ekier, W.A.B., 2004

Clemens Meyer, ur. 1977 w Halle nad Soławą, młodość spędził w Lipsku. Po maturze pracował m.in. jako robotnik budowlany. Dwa razy został aresztowany za kradzież samochodów. Podczas swoich studiów w Instytucie Literackim w Lipsku pracował jako strażnik, pakowacz mebli i operator wózków widłowych. Stypendia umożliwiły mu pracę nad jego pierwszą powieścią pt. W kamieniu (S. Fischer, 2013). Okresowo otrzymywała pomoc socjalną. Pracował też jako artysta plastyk i żyje w Lipsku.